Dünya direnişler tarihinde kadın direnişleri olarak yer alacak bir yüzyıla tanıklık ediyoruz ve bu kadın direnişleri yaşamın her alanından kadınlara “Biz de varız!” demek için ilham kaynağı oluyor. Tıpkı erkek egemen sanatsal üretim alanlarındaki kadınlara olduğu gibi. Sarya Müzik Topluluğu, BEKSAV’ın 20. yılında vakıf bünyesinde kurulan ve beş yıldır çalışmalarına devam eden, kadınlardan oluşan bir müzik grubu. BEKSAV 25. yılına girerken biz de Yeniden Sanat ve Hayat ekibi olarak kadın konularına ağırlık verdiğimiz bu sayımızda Sarya Müzik Topluluğu’nun sözünü dinlemek istedik.
Neden Sarya? Kuruluş amacını ve aşamalarını sizden dinleyelim.
Bünyesinde çalışmalarımızı yürüttüğümüz ve bu yıl 25. yılına hazırlanan BEKSAV, kurulduğu tarihten itibaren “toplum için sanat, insanlık için bilim, özgürlük için politika” şiarıyla kültür ve sanat alanında çalışmalarını sürdürüyor. BEKSAV’lı kadınlar olarak kadın aklı ve kadın dilinin kültür ve sanat alanında da varlığını sürdürmesi için çeşitli çalışmalar yürütüyoruz. Bu alanlardan birisi de müzik. Kadın dilinin, kadın aklının, kadın renginin ve kadın isyanının sanatsal üretimdeki karşılığı Sarya. Sarya Müzik Topluluğu, bu yüzyılın kadın kırımının yaşandığı topraklarda, Kobane’de şehit düşen bir kadın savaşçıdan, Sibel Bulut’tan ilham alarak, BEKSAV’ın 20. yılında yani 2005 yılında kuruldu. Sarya ilk olarak 12 kadının ve farklı enstrümanların bir araya gelmesiyle çalışmalarına başladı. Bugüne kadar da sokakta, direniş alanlarında, 8 Martlarda, kadın eylemlerinde, değişik sivil toplum kuruluşlarının, sendikaların ve derneklerin etkinliklerinde kendi tarzıyla ezgilerini seslendirdi.
Seslendirdiğiniz ezgiler yer yer öfke, hüzün, coşku gibi birçok duyguyu içinde barındırıyor. Aslında bu hislerin bir yansıma olduğunu söyleyebilir miyiz? Sarya’nın yansıması… Bu yansımayı sizden dinleyelim, Sarya nasıl bir müzik yapmayı amaçlar?
Sarya çoğunlukla kadın ağzı türküleri, kadın şarkıcıların ve bestecilerin eserlerini seslendiriyor. Müziğimizi icra ederken farklı kültürlerdeki ezgileri özgün eklemeler yaparak yorumluyoruz. Özel alanın da politik olduğu fikrinden hareket ediyoruz ve müzikte geçmişten bugüne oluşturulmuş eril dile karşı kadın dilinden ezgilerle kadın isyanını ve mücadelesini politik bir duruşla sokaklara, alanlara, sahnelere taşımayı hedefliyoruz.
Birçok farklı dilde ezgi seslendiriyorsunuz. Repertuarınızı nasıl belirliyorsunuz?
Kuruluş amaçlarımızdan bir tanesi de farklı kültürlerin, unutturulmak istenen dillerin varlık mücadelesine sanat cephesinden katkı sunmak. Bu amaç doğrultusunda farklı enstrümanlar kullanarak ezilen halkların dillerindeki eserlere yer veriyoruz. Azerice, Zazaca, Gürcüce, Ermenice gibi. Yan flüt, gitar gibi Batı enstrümanlarının yanı sıra unutulmaya yüz tutmuş enstrümanları da kullanıyoruz. Duduk, tembur ve panduri gibi. Hem ses renklerimizin farklılığı hem de enstrümanlarımızın çeşitliliği bize repertuar belirlemede avantaj sağlıyor. Olabildiğince farklı dilden kadın ezgilerini araştırıp seslendirmeye çalışıyoruz.
Repertuarınızda Sarya Müzik Topluluğu’nun kendi ürettiği eser veya eserler var mı?
Sözleri Kürtçe olan “Jin Jiyan Azadi” adlı ezgimiz var. Başta Kürt kadınları olmak üzere özgürlüğü için mücadele eden tüm kadınlara adanmış, kadın kırımı ve kadın katliamlarına değinen bir ezgi. Aynı zamanda ismimizi aldığımız“Sarya” ezgimiz ise Kobane’de ölümsüzleşen enternasyonalist kadın savaşçı Sibel Bulut’a ithafen yapıldı. “Düş Yolunda” ezgimiz ise Suruç’ta 20 Temmuz 2015 tarihinde katledilen 33 düş yolcusunu anlatıyor.
Sarya Müzik Topluluğu’ndaki kadınlardan bahsedelim biraz… Sarya kadınları kimlerdir, müzikten başka ne işle uğraşırlar?
Sarya Müzik Topluluğu da tıpkı repertuarımız gibi… Farklı kimliklerden ve farklı mesleklerden kadınların ortak bir sanat anlayışıyla bir araya geldiği bir grubuz. Ortak bir diğer noktamız ise meslek alanlarımızda emekçi olmamız. Grubumuz 5 kadından oluşuyor ve müzik dışında her birimiz farklı işlerle de uğraşıyoruz. Grup üyelerimiz arasında tekstil işçisi, yayınevi emekçisi, tercüman, KHK’lı eğitim emekçisi ve öğrenci arkadaşlarımız var.
Sarya Müzik Topluluğu’nun gelecek planları nelerdir? Nasıl yol almayı düşünüyor? Var olan ezgilerle mi devam edecek yoksa bir üretim çalışması var mı?
Kullandığımız enstrümanlarda ve vokallerde ustalaşmak gibi bir planlamamız var. Bunun yanı sıra günümüzde popüler kültür ve teknolojinin etkisinde olan müziğe farklı bir yaklaşımla, teknolojiyi reddetmeden ama eski kültürlerin ezgileri ve enstrümanlarına da yer vermek istiyoruz. Aynı zamanda kadın özgürlük mücadelesinin olduğu her alanda sözlerimizle, ezgilerimizle bulunmaya devam edeceğiz. Kadın özgürlük mücadelesi ve devrimci sanata kendi cephemizden katkıda bulunarak üretim yapmak istiyoruz. İçinde olmadığınız bir mücadelenin sanatsal üretimini de yapamazsınız çünkü. Özgecan Aslan nezdinde katledilen tüm kadınlar için her ayın 11’inde yapılan “Yaşamak İstiyoruz” eylemlerine katılıyoruz. Şu an Özgecan için bir ezgi hazırlığı içerisindeyiz. Uzun bir yola çıktık ve üretim kaçınılmaz bizim için. İlerleyen süreçte kendi bestelerimizi yapacağız, bunun için çalışmalarımız sürecek.
Son olarak kadınlara, özellikle de müzikle uğraşmak isteyen kadınlara neler söylemek istersiniz?
Sanatın belli kalıplara sıkıştırılarak yapılmasına karşı -profesyonellik vb.- özellikle bilim ve kültür-sanat alanında kadınları -kendimizden başlayarak- cesaretlendirmek gibi ortak bir amacımız var. O nedenle bu soru çok kıymetli bizim için. Meslekleri farklı olsa da herkesin sanat yapabileceğine inanıyoruz. Müzikle uğraşmanın zaman ve maddi koşullar açısından ne kadar zor olduğunu bilerek, ama bunun üstesinden istek ve dayanışmayla gelineceğinin bilinciyle ve inatla müzik yapmayı seçtik. Seçtik diyoruz çünkü bu bir tercih. Ciddi bir emek var ortada ve biz kadınlarda da bu güç var. Sarya Müzik Topluluğu olarak bu gücü ortaya çıkarmak için emek harcayan kadınlara bir kez daha selam olsun diyoruz.
Röportajın sonuna gelirken ne yapmak istediğini bilen kadınların önünde hiçbir kuvvetin duramayacağını bir kez daha anlamış bulunuyoruz. Sarya Müzik Topluluğu bunun çok net örneği çünkü. Biz de Yeniden Sanat ve Hayat ekibi olarak kendilerine başarılar diliyoruz. Yolunuz açık olsun…
